alkol

Alkol Nedir?

Karbon, oksijen ve hidrojen atomlarının birleşmesinden oluşan kimyasal sıvı.
Alkol genellikle mayalanmış ürünlerin damıtılmasıyla elde edilir ve sözcük genellikle şıra veya şaraptan damıtma yoluyla elde edilen «*şarap ispirtosu Bu sıvılarda bulunan saf alkol yüzdesine derece adı verilir. Bu derece birada yüzde 2'den 5'e; şarapta yüzde 8'den 15'e; rakılarda yüzde 60'tan yüzde 100'e kadar değişebilir. Derece ne kadar yüksek olursa boğazdaki yanma duygusu ve vücudu kaplayan sıcaklık izlenimi de o kadar fazla olur.Hemen bütün dünyada ve Türkiye'de alkol üretimi bütün alkollü içkilerden ağır vergi alan devletin sıkı denetimi altındadır.

Alkolizmin Tanımı ve Sebepleri

  Alkolizm, bir kişinin devamlı ve kendisine zarar verecek ölçülerde alkollü içecek almasıyla oluşur. Alkol, fiziksel ve psikolojik zararlarının yanısıra sosyal ve ekonomik açıdan da felaketler doğurur. Alkolizm hastalığının en önemli belirtisi, kişinin sürekli ve çok miktarda alkol alarak bunun sonucunda da davranış değişikliği göstermesidir. Sonunda kişi kendisine hakim olamayacak kadar bağımlı hale gelir ve kendini kaybetmeye başlar. Kişi artık alkolsüz yaşayamayacak hale gelmiştir. Genellikle alkolizmin tanımı tanımlayan kişiye göre değişir. En basit anlamda ve en eski tanımı, kronik ve aşırı alkol alınmasıyla oluşan hastalıktır.

  Bağımlılığın farmakolojik ve psikolojik tanımı, gittikçe artan dozlarda alkol alma isteğidir. Ancak bu tanım da çok yeterli değildir, çünkü alkolizm diğer bağımlılıklara pek benzememektedir. Afyon bağımlıları, gittikçe artan dozlarda ve sonunda öldürücü miktarda madde ihtiyacı duyarlar, ancak alkoliklerin ihtiyaç duyduğu alkol miktarı tek seferde öldürücü olmamaktadır.Alkolizmi tanımlamak için en belirgin sinyal kişinin davranış şeklidir. Modern tıp; alkolizmi sebebi bilinmeyen, belirgin anatomik işaretleri olmayan ve alkol bağımlılığıyla ortaya çıkan bir hastalık olarak tanımlar. Ayrıca, hem psikolojik hem de fiziksel tıp, alkolizmin bir başka hastalığın, çoğunlukla da psikolojik bir bozukluğun, semptomu olabileceğini söylemektedirler. Bu anlamda, alkolizm, kronik, ilerleyen bir hastalıktır ya da psikolojik veya fiziksel bir başka hastalığın belirtisidir. Hastalığın özeliği alkol bağımlılığıdır ve her alkol kullanımından sonra kişi kontrolünü kaybeder.

Alkol Bağımlılığı Nedir?

 Aşağıdaki belirtilerden en az üçünün olması kişinin alkol bağımlısı durumuna geldiğinin göstergesidir.

1. Niyetlendiğinden daha fazla miktar ve sürede alkol almak. Örneğin kişi bir bardak içmek için başlar, ama bir şişe bitirmeden kalkamaz.


2. Kişi bırakmayı istediği ya da defalarca bırakmayı denediği halde yeniden içmeye başlar. Zaman zaman bir kaç gün ya da ay içmeyebilir. Bunu ‘istediği zaman bırakabildiğinin' kanıtı olarak göstermeye çalışabilir.


3. İçkiye fazla vakit ayırır. Bazıları gün içinde kimseye fark ettirmemeye çalışarak içebilir.


4. İçki içmeye fırsat bulamadığı sosyal faaliyetleri, hobileri, başka zevk verici aktiviteleri azaltır ya da terk eder.


5. Alkole bağlı ya da alkolle artan fiziksel (karaciğer hastalığı, yüksek tansiyon, gastrit vb), ya da psikolojik (depresyon, anksiyete, uyku bozukluğu vb) problemler yaşamasına rağmen içmeye devam eder.


6. Aynı etkiyi almak için içtiği miktarı arttırır ya da başkaları için çok sayılacak miktarlarda içtiği halde etkilenmez (bunu, yanlış olarak iyi bir şeymiş gibi, alkole dayanıklı olduğunun kanıtı olarak öne sürebilir).


7. Alkol almadığı zaman titreme, terleme, çarpıntı gibi şikayetler yaşar.

Alkol Bağımlılığı Bir Hastalık mıdır?

Alkolizm müzmin (kronik), tekrarlayıcı bir hastalıktır. Bu hastalık ilerleyicidir, yani gittikçe kötüleşebilir. Aralarda kendiliğinden ya da herhangi bir dış etkiyle belirtileri azalsa bile zaman içinde yeniden ortaya çıkabilir. Alkolizm; şeker hastalığı, yüksek tansiyon vb diğer kronik hatalıklar gibi sürekli takibi gerektirir. Aralarda kriz durumları yaşanabilir.

     Alkoliklerde alkole karşı fiziksel bir duyarlılığın yanında bütün istenmeyen sonuçlarına rağmen sadece irade gücü ile yenilemeyen bir içme arzusu vardır. Yani bu kişiler alkole bağlı olarak yaşadıkları kötü sonuçlardan ders almazlar ve hatta başlarına gelenlerin gerçek nedeninin alkol olduğunu inkar ederek teselliyi yine alkolde ararlar

Alkolizmden Kurtulmak Mümkün mü?

Toplum, alkol kullanımını kontrol edemeyen kişilerin ruhen zayıf hatta dengesiz olduğunu düşünür. Bir çok alkolik de kendisini böyle görür. Ancak alkolizmin bir hastalık olarak görülmesinden asıl kasıt kişinin alkol karşısında iradesini ve seçim yapma gücünü kaybetmesidir. Alkol karşısında güçsüzlüğünü kabul etme ve bu konuda yardım arama, iyiye doğru değişimin ilk adımı ve mutlak şartıdır. Milyonlarca insan bu ilk adımla başlanan yolda alkolün sosyal hayatlarına verdiği zararların üstesinden gelmişlerdir. Hasta olduğunu kabul edip iyileşmeye istekli olan kişiler tedaviden ve adsız alkolikler gibi kendine yardım (self help) gruplarından en iyi yararlanırlar. Ama tedavi için kişinin ‘alkolik' olduğunu kabul etmesi şart değildir. Önemli olan danışma amacı ile de olsa bir uzmana başvurmasıdır. Çünkü tedavicinin görevi kişiyi, eğer varsa, tedaviye ihtiyacı olduğuna ikna etmektir. Bunun belli teknikleri vardır. Bu arada şunu da belirtmek gerekir ki bağımlılık tedavilerinin ve kendine yardım gruplarının etkinliği kesin olarak kanıtlanmıştır.

Alkolizmin Sonuçları

Sosyal Sonuçlar


       Alkolizm ilerleyen bir hastalıktır. İlk başta alkoliğin çevresindeki kişiler onun içmesinden çok fazla etkilenmezler. Ancak, kişi giderek artan miktarlarda ve sıklıkta alkol kullanmaya devam edeceği ve çoğunlukla kontrol kaybı yaşayacağı için tüm ilişkileri ve sosyal hayatı kötü bir şekilde etkilenecektir.


       Hastalığın ileri dönemlerinde sızıncaya kadar içen ya da sabah kalkar kalmaz içmeye başlayan kişi, işine gidemeyecek ve sonunda işini kaybedecektir.


       Alkol hayatının en önemli amacı haline geleceği için eskiden yaptığı hiçbir şeyi yapmayarak kişi sadece içki içecek ve tüm sorumluluklarını bir kenara itecek ve yakınlarından gelen yardım tekliflerini de geri çevirecektir. Buna bağlı olarak, ailesiyle ve yakın çevresiyle ilişkileri bozulacaktır. Ne yazık ki, alkoliklerin evlilikleri genellikle boşanmayla sonuçlanır.


       Kontrol kaybına bağlı olarak, alkolikler çok fazla kaza yaparlar. Başlarına ev, iş ya da trafik kazası gelme ihtimali çok yüksektir.


       Gene, kontrol kaybına bağlı olarak, alkolikler suç işleme eğilimi gösterirler ve karıştıkları kavga ya da benzer durumlar yüzünden adli problemlerle karşılaşabilirler


Tıbbi Sonuçlar


Karaciğerin harap olması,


Kardiyomiyopati (kalp büyümesi),


Anemi (kansızlık),


Yüksek tansiyon,


Trombositopeni (pıhtılaşma sağlayan hücrelerde azalma),


Miyopati (kas yıkımı),


Kanser,


Teratojenite (anne karnındaki bebekte anormallikler),


Pankreatit (pankreas iltihabı),


Pnömoni (zatürree),


Merkezi sinir sistemi bozuklukları (retrobulbar nörit, Wernike-Korskof Sendromu ve bunaması, serebeller atrofi)


Alkol Yoksunluğu Belirtileri


Otonomik hiperaktivite (terleme, nabız 100'ün üstünde)


Titreme


Uykusuzluk


Bulanti ve kusma


Geçici halusinasyon ve illüzyonlar (alkolü bıraktıktan sonraki 1-2 gün içinde görülür)


Psikomotor ajitasyon


Anksiyete


Grand mal konvülzyonlar (epileptik nöbetler-alkolü bıraktıktan sonra 2 gün içinde görülür)


Deliryum Tremens

Uzun süre fazla miktarda alkol alan kişilerde alkolü kestikten 2-3 gün sonra ortaya çıkabilen, ölüm riski taşıyan bir tablodur.
Bilinç ve konsantrasyon bozukluğu, görsel halüsinasyonlar (gerçekte var olmayan şeylerin görülmesi), bulunduğu zamanı ve yeri karıştırma ile kendini belli eder, hızlı başlayıp dalgalı bir seyir gösterir.


En Sık Eşlik Eden Psikiyatrik Bozukluklar


Majör Depresyon:  Alkol bağımlılarının %30-50'sinde görülür


Anksiyete Bozuklukları:  Alkol bağımlılarının %30'unda görülür. Erkeklerde sosyal fobi, kadınlarda agorafobi sıklıkla ortaya çıkar.


İki Uçlu Duygu-Durum Bozukluğu (manik depresif bozukluk)


Diğer Madde Bağımlılıkları: Başta sigara olmak üzere esrar ve diğer uyuşturucu maddeler.


Kişilik Bozuklukları: Antisosyal ve sınırda (borderline) kişilik bozuklukları.

Alkolizmin Tedavisi

Alkolizm tedavisinde başarı oranları yüksek mi?


Alkol bağımlılığı tedavi edilebilir bir hastalıktır. Genellikle nüks, yani tekrar başlama görülebilir. Ama birkaç kere tekrar başlama da olsa, biz doktor olarak hiçbir zaman umudumuzu kırmayız. Birçok hastamız birkaç kez başladıktan sonra tamamen bırakmıştır. Ancak, şu unutulmamalı: Alkole karşı bağımlılık oluşmuşsa, o kişi ömür boyu bağımlıdır. Bunun için ömür boyu dikkat etmeli, hiç alkol almamalıdır.

Hastanede tedavi nasıl yapılıyor?

Hastane tedavisi iki hafta ile bir ay arasında değişir. Ama hastaneden çıktıktan sonra, bağımlıların en az beş yıl doktor kontrolünde olmasında fayda vardır. Hastane tedavisinde detoksifikasyon dediğimiz bir uygulama ile alkolün vücutta yaptığı etkilerden hastayı arındırıyoruz. Aynı zamanda, bağımlılığın altında yatan psikolojik ve sosyal faktörleri araştırıp buna göre bireysel, grup ve aile terapileri yapıyoruz. Hastane sonrasında da grup terapilerine ve kontrollerine beş yıl kadar devam ediyoruz. Aile desteği kuvvetli olan, belli bir işi olan, üretkenliğine devam eden ve eğitimli kişiler, tedaviye daha iyi yanıt veriyorlar.